Informacja prasowa
Warszawa, 03.11.2020 r.

Akromegalia �?? zwr??�? uwag�? na objawy, uratuj ??ycie!
Jest taka choroba, kt??r�? wida�? go??ym okiem, a mimo to jej rozpoznanie trwa latami. Powi�?kszaj�?ce si�? d??onie i stopy, zmiana rys??w twarzy, w tym poszerzony nos, pogrubia??e usta i mocno zarysowana ??uchwa, przero??ni�?ty j�?zyk �?? to tylko niekt??re z objaw??w akromegalii. Co sprawia, ??e doro??li, u kt??rych ju?? dawno zako??czy?? si�? proces rozrostu ko??ci, wci�??? rosn�?? Przyczyn�? jest guz przysadki, kt??ry wydziela nadmiar hormonu wzrostu. Jednak mimo charakterystycznych, dostrzegalnych symptom??w, w Polsce akromegali�? wci�??? diagnozuje si�? zbyt p????no – nawet do 10 lat od pojawienia si�? pierwszych objaw??w.

Cho�? najstarsze opisy olbrzym??w odnale??�? mo??na ju?? w staro??ytnych papirusach, Biblii czy Torze, akromegali�? po raz pierwszy opisano dopiero w 1886 roku. Zrobi?? to francuski lekarz, nadaj�?c chorobie nazw�? pochodz�?c�? od greckich s????w �??akron�?�, czyli ko??czyna oraz �??megas�?�, czyli wielki. Nie potrafi?? on jednak wskaza�?, co jest przyczyn�? jej wyst�?powania. Rok p????niej odkry?? to lekarz polskiego pochodzenia, Oskar Minkowski, kt??ry zauwa??y??, ??e akromegalia zwi�?zana jest z obecno??ci�? guza przysadki.

Prawdopodobnie na akromegali�? cierpia?? w??adca staro??ytnego Egiptu z XVIII dynastii, faraon Amenhotep IV, kt??rego wyr????nia??a specyficzna budowa twarzy �?? wydatne ??uki brwiowe, powi�?kszone wargi czy wysuni�?ta do przodu, rozro??ni�?ta ??uchwa. Niekt??rzy przypuszczaj�?, ??e na akromegali�? m??g?? chorowa�? tak??e jeden z prezydent??w Stan??w Zjednoczonych �?? Abraham Lincoln. Mia?? on bowiem 197 cm wzrostu, d??ugie r�?ce, nieprzeci�?tnie du??e stopy oraz d??onie. Najbardziej znanymi wsp????cze??nie postaciami, u kt??rych wykryto akromegali�?, s�? Maurice Tillet, pierwowz??r bajkowego Shreka oraz Rondo Hatton, ameryka??ski aktor, kt??rego wizerunek ch�?tnie wykorzystywano w filmach grozy.

CHOROBA O R????NYCH OBLICZACH
Akromegalia to rzadka, wolno post�?puj�?ca i podst�?pna choroba. Jak podkre??la prof. dr hab. med. Marek Rucha??a, Kierownik Katedry i Kliniki Endokrynologii, Przemiany Materii i Chor??bWewn�?trznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Prezes Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, to nie odmienny wygl�?d czyni akromegali�? gro??n�?. Na skutek nadmiernego wydzielania hormonu wzrostu u pacjent??w dochodzi bowiem do niebezpiecznego dla ich zdrowia przerostu tkanek mi�?kkich oraz rozrostu ko??ci i narz�?d??w wewn�?trznych.

Zmiana wygl�?du u pacjenta post�?puje powoli, ale jest coraz bardziej widoczna zw??aszcza dla otoczenia. Zwracanie uwagi na zmian�? jego fizjonomii skutkuje u pacjenta obni??eniem nastroju czy depresj�?, brakiem samoakceptacji, a nawet poczuciem izolacji spo??ecznej. Obserwowane zmiany budowy cia??a s�? niezwykle pomocne w rozpoznawaniu choroby, ale musimy mie�? ??wiadomo??�? tego, ??e to nie wygl�?d a zmiany og??lnoustrojowe wywo??ane nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu s�? zagro??eniem dla ??ycia naszych pacjent??w. Hormon wzrostu za po??rednictwem insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF1 prowadzi do bardzo powa??nych powik??a??, tak??e ??miertelnych. Nieleczona akromegalia skraca ??ycie ??rednio o oko??o 10 lat i jest to zwi�?zane z op????nieniem jej rozpoznania. Najcz�???ciej nasi pacjenci umieraj�? na choroby uk??adu sercowo-naczyniowego zwi�?zane z uszkodzeniem aparatu zastawkowego,

z nadci??nieniem t�?tniczym i niewydolno??ci�? kr�???enia. Do tych powik??a?? do??�?czaj�? si�? zaburzenia oddechowe z bezdechem sennym, cukrzyca, ale tak??e inne powik??ania w tym nowotworowe �?? wyja??nia prof. Marek Rucha??a.

DIAGNOSTYKA �?? DLACZEGO TAK P???�NO?
Szacuje si�?, ??e w Polsce na akromegali�? cierpi ponad 2 tys. os??b. W Poznaniu jak dot�?d od pocz�?tku roku wykryto 18 przypadk??w wyst�?powania akromegalii. Jak podkre??la prof. Marek Rucha??a, dane te nie s�? jednak precyzyjne, gdy?? wielu pacjent??w wci�??? pozostaje niezdiagnozowanych, nie wiedz�?c nawet o istnieniu choroby. Zazwyczaj od pojawienia si�? pierwszych objaw??w do postawienia w??a??ciwej diagnozy mija kilka lat.

�?? W mojej ocenie szacowana zachorowalno??�? na akromegali�? jest zani??ona. Niestety pomimo widocznych zmian budowy cia??a oraz typowych oznak chorobowych pacjenci s�? rozpoznawani w zaawansowanej fazie choroby, kiedy mamy ju?? do czynienia z du??ym guzem przysadki. Swoje dolegliwo??ci i zmiany budowy cia??a t??umacz�? r????nymi wzgl�?dami np. prac�? fizyczn�?, staro??ci�? czy ci�???kimi warunkami ??yciowymi. Swoje dolegliwo??ci cz�?sto zg??aszaj�? do lekarzy innych specjalno??ci – stomatolog??w, reumatolog??w czy ortoped??w. Nieco ??atwiejsz�? sytuacj�? obserwujemy u kobiet, kt??re bardziej dbaj�? o sw??j wygl�?d i staraj�? si�? ustali�? przyczyn�? zmian swojego wygl�?du. M�???czy??ni zg??aszaj�? si�? w p????niejszej fazie choroby cz�?sto kiedy do??�?czaj�? si�? objawy zwi�?zane z niedoborem hormon??w p??ciowych, os??abieniem libido i zaburzenia potencji. Inn�? przyczyn�?, kt??ra sk??ania pacjenta do wizyty s�? uporczywe b??le g??owy i zaburzenia widzenia, ale te objawy najcz�???ciej pojawiaj�? si�? w p????nej fazie choroby �?? m??wi prof. Marek Rucha??a.

AKROMEGALIA �?? CO TRZEBA WIEDZIE�??
Jak podkre??la prof. Marek Rucha??a do niepokoj�?cych zmian, na jakie nale??y zwr??ci�? uwag�?, zalicza si�?: zmiana rozmiaru d??oni i st??p, powi�?kszenie ??uchwy, kt??re skutkuje m.in. pojawieniem si�? szpar mi�?dzy z�?bami, powi�?kszony j�?zyk, wydatne ??uki brwiowe, zauwa??alnie szerszy nos, czy zmiana barwy g??osu. Ponadto chorzy cz�?sto skar??�? si�? na b??le g??owy, b??le staw??w, wzmo??on�? potliwo??�?, uporczywe chrapanie, zaparcia i b??le brzucha. Mo??e nawet doj??�? do zaburzenia pola widzenia oraz, o czym nie zawsze chorzy chc�? m??wi�? g??o??no, spadku libido i problem??w ze wsp??????yciem.

�?? W przypadku pojawienia si�? niepokoj�?cych objaw??w chorobowych najlepszym rozwi�?zaniem jest zg??oszenie si�? do endokrynologa. W naszym o??rodku staramy si�? pacjent??w z tym podejrzeniem przyjmowa�? jak najszybciej, tak??e na pobyt szpitalny je??li potrzebne s�? dodatkowe testy. Najprostszym badaniem laboratoryjnym skryningowym jest oznaczenie st�???enia IGF-1. Z kolei w celu zlokalizowania guza nale??y wykona�? rezonans przysadki. Pe??ne wyleczenie jest mo??liwe w przypadku rozpoznania choroby na wczesnym etapie kiedy guz przysadki jest ma??y, nie nacieka struktur obocznych i dzi�?ki temu mo??liwe jest neurochirurgiczne usuni�?cie guza w ca??o??ci. Natomiast dzi�?ki nowoczesnym lekom – analogom somatostatyny, kt??re stosuje si�? co cztery tygodnie mo??liwa jest skuteczna kontrola choroby. �?? podkre??la prof. Marek Rucha??a.

GDZIE LECZY�? AKROMEGALI�? W WOJEW??DZTWIE WIELKOPOLSKIM?
Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chor??b Wewn�?trznych UM w Poznaniu zajmuj�? si�? leczeniem akromegalii od ponad 60 lat. Tutaj pracowa?? prof. Jerzy Kosowicz wybitny znawca tematu, kt??ry w 1978 roku wyda?? w USA atlas endokrynologiczny, w kt??rym umie??ci?? m.in. pacjent??w z akromegali�?. W pozna??skim o??rodku wykonano pierwsze w Polsce badanie rezonansu magnetycznego u chorego z akromegali�?. Obecnie pod opiek�? Kliniki znajduje si�? ok. 200 os??b z akromegali�?, kt??rzy maj�? zapewnion�? zar??wno pe??n�? diagnostyk�? jak i pe??en profil leczniczy.

– W zespole klinicznym znajduj�? si�? specjali??ci endokrynologii, chor??b wewn�?trznych
i medycyny nuklearnej z tytu??ami naukowymi profesora, dr habilitowanego i doktora nauk medycznych. W naszej dzia??alno??ci naukowej zajmujemy si�? zar??wno problemami nowoczesnej diagnostyki, leczenia, ale tak??e monitorowania powik??a?? akromegalii. Nasze prace publikowane s�? w czo??owych czasopismach endokrynologicznych. Ponadto w klinice odbywaj�? sta??e lekarze specjalizuj�?cy si�? w endokrynologii. �?? dodaje Profesor Marek Rucha??a.

Artyku?? powsta?? we wsp????pracy z Ipsen Poland sp. z o.o.
SOM-PL-000836